مطابق قانون کشور ما، خروج یک زن از کشور تنها با اجازه پدر وی (قبل از ازدواج) یا شوهر وی (پس از ازدواج) ممکن است. در حقیقت زنان مطابق حقوق ایران قاعدتاً ممنوع الخروج هستند مگر زمانی که شوهر خروج آنها را کتباً اجازه دهد.
ممنوع الخروج کردن زن حین دریافت گذرنامه
زن متاهل بدون اذن شوهر نمی تواند گذرنامه دریافت کند و برای خروج از کشور نیاز به اذن شوهر دارد. در واقع یکی از آثار ازدواج برای زن این است که شوهر می تواند اجازه اخذ پاسپورت به او ندهد.
ماده 18 قانون گذرنامه اعلام می‌دارد که برای اشخاص زیر با رعایت شرایط مندرج در این ماده گذرنامه صادر می‌شود: برای زنان شوهردار ولو کمتر از 18 سال تمام، موافقت کتبی شوهر و در موارد اضطراری اجازه دادستان شهرستان محل درخواست گذرنامه که مکلف است نظر خود را اعم از قبول درخواست یا رد آن حداکثر ظرف سه روز اعلام دارد کافی است. زنانی که با شوهر خود مقیم خارج هستند و زنانی که شوهر خارجی اختیار کرده و به تابعیت ایرانی باقی مانده‌اند از شرط این بند مستثنی می‌باشند…
ممنوع الخروجی کردن زن پس از دریافت گذرنامه
برخلاف شیوه ممنوع الخروج کردن شوهر، برای ممنوع الخروج کردن زن توسط شوهر، نیازی به مراجعه به دادگاه خانواده نیست و شوهر، صرفا با مراجعه به اداره گذرنامه و درخواست ممنوع الخروج کردن زن، می‌تواند وی را از خروج از کشور بازدارد.
در ماده 19 قانون گذرنامه آمده است : در صورتی که موانع صدور گذرنامه بعد از صدور آن حادث شود یا کسانی که به موجب ماده 18 صدور گذرنامه موکول به اجازه آنان است از اجازه خود عدول کنند از خروج دارنده گذرنامه جلوگیری و گذرنامه تا رفع مانع ضبط خواهد شد.
رفع ممنوع الخروجی تنها با یکی از روش های زیر ممکن است:
1ـ اجازه مجدد شوهر
2ـ اجازه دادستان محل
3ـ ارائه سندی دیگر که متضمن اجازه می‌باشد.
مراحل ممنوع الخروج کردن زن توسط شوهر
- مراجعه به اداره کل گذرنامه و اتباع نیروی انتظامی در تهران و یا دفاتر گذرنامه در شهرستانها.
مدارک مورد نیاز برای ممنوع الخروج کردن زن:
الف) اصل شناسنامه و کارت ملی و حتی الامکان سند ازدواج.
ب) ارائه درخواست ممنوع الخروجی زن توسط شوهر به اداره گذرنامه.
- بررسی مدارک و مستندات و صدور دستور ممنوع الخروجی.
- تایید ممنوع الخروجی و پرونده توسط رئیس اداره گذرنامه و ثبت در سیستم های رایانه ای.
چه مردانی نمی توانند همسر خود را ممنوع الخروج کنند؟
- مردانی که خود در خارج از ایران اقامت داشته باشند، نمی توانند همسر خود را ممنوع الخروج کنند.
- مردانی که اصل شناسنامه خود را ندارند.
- مردانی که وکالت بلاعزل در اخذ گذرنامه به همسر خود داده اند.
- به موجب نظریه شورای نگهبان، زنانی که عازم سفر حج تمتع هستند نیز از این قانون مستثنی شده‌اند.
- زنانی که با مرد خارجی ازدواج کرده و به تابعیت ایرانی خود باقی مانده‌اند نیاز به اجازه همسر ندارند.
نحوه خروج از کشور زن متاهل:
- اصولاً یک زن زمانی حق خروج از کشور پیدا می کند که رضایت محضری همسرش برای خروج از کشور را داشته باشد.
- ممکن است شوهر ضمن وکالت نامه رسمی اجازه ی خروج از کشور را به همسرش بدهد.
نکات مهم در وکالت خروج از کشور:
الف) این وکالت می تواند بلاعزل باشد تا شوهر نتواند پس از آن مانع از خروج همسر خود شود.
ب) می توان این وکالت را حین عقد و در سند ازدواج به زن اعطا کرد. بدین ترتیب تا زمانی که ازدواج پابرجاست، امکان ممنوع الخروج کردن زن وجود نخواهد داشت.
ج) لازم است در این وکالت، اخذ و تمدید گذرنامه ذکر شود تا در آینده مشکلی در تمدید گذرنامه پیش نیاید.
د) صرف اینکه در سند ازدواج درج شود که شوهر اجازه خروج از کشور را به همسرش می دهد از نظر مقررات اداره گذرنامه کفایت نمی کند بلکه این اذن باید در قالب سند وکالت بلاعزل از سوی شوهر در یکی از دفاتر اسناد رسمی به نام زن تنظیم گردد.
نویسنده: ریحانه خلیلی- وکیل پایه یک دادگستری و مشاور حقوقی
بدون دیدگاه