اعتیاد شوهر از رایج ترین دلایل ایجاد حق طلاق برای زن است. قانون گذار ما به دو صورت امکان طلاق به این علت را پیشبینی نموده تا مانع ایجاد دشواری برای وی گردد.
مستند قانونی طلاق به خاطر اعتیاد شوهر
مصداق عسر و حرج:
بند ۲ تبصره ماده ۱۱۳۰ قانون مدنی مقرر می دارد: « اعتیاد شوهر به یکی از انواع مواد مخدر و یا ابتلای وی به مشروبات الکلی که به اساس زندگی خانوادگی خلل وارد آورد و امتناع یا عدم امکان الزام وی به ترک آن در مدتی که به تشخیص پزشک برای ترک اعتیاد لازم بوده است. در صورتی که زوج به تعهد خود عمل ننماید و یا پس از ترک، مجدداً به مصرف موارد مذکور روی آورد، بنا به درخواست زوجه، طلاق انجام خواهد شد.»
شرط سند ازدواج:
شرط 7 از شروط ذیل سند ازدواج آمده است: “ابتلای زوج به هر گونه اعتیاد مضری که به تشخیص دادگاه بر اساس زندگی خانوادگی خلل آور و ادامه زندگی برای زوجه دشوار باشد.”
رسیدگی دادگاه به دعوای طلاق به خاطر عسر و حرج
پروسه رسیدگی به این درخواست، همانند دیگر دعاوی طلاق به درخواست زوجه است. (توضیح بیشتر) همچنین نکات ذیل در خصوص طلاق به دلیل اعتیاد زوج قابل توجه است.
صرف اثبات اعتیاد شوهر باعث به استفاده زن برای گرفتن طلاق نمی شود
لزوما اعتیاد باید به تشخیص دادگاه باعث اذیت زوجه باشد و به زندگی زناشویی خلل وارد کند. لذا مصرفِ موردی یا تفننی مواد مخدر یا مشروبات الکلی، اگرچه باز هم برای خانواده دردسرساز و ناراحت‌کننده خواهد بود، اما شامل عسر و حرج نیست.
امکان سلب حق حضانت از پدر برای زوجه وجود دارد.
قانونگذار حضانت را تا هفت سالگی بر عهده مادر و از هفت سالگی تا سن تکلیف برعهده پدر قرار داده است. اما اگر مادر بتواند در زمان انتقال حضانت (هفت سالگی) اعتیاد وی را در دادگاه اثبات نماید، حضانت از پدر سلب خواهد شد. حتی اگر حضانت فرزند با مادر باشد پدر مکلف به پرداخت نفقه فرزند خود است. چنانچه پدر توانایی پرداخت نفقه را نداشته باشد این تکلیف بر دوش جد پدری (پدربزرگ) فرزند است.
به صرف وجود اعتیاد شوهر، دادگاه اقدام به صدور حکم طلاق نمی‌کند
در صورت احراز اعتیاد، دادگاه فرصتی را برای ترک به شوهر می دهد و وی را ملزم به ترک اعتیاد می کند. و اگر شوهر اعتیاد خود را ترک نکرد و الزام او به ترک ممکن نبود و یا بعد از ترک، برای بار مجدد معتاد گردید، دادگاه به درخواست زوجه، حکم طلاق را صادر می‌کند. در این خصوص سوابق کمپ به کمک زوجه می آید.
همچنین اگر زوج قول داده باشد که اعتیادش را ترک کند اما به این تعهدش عمل نکند یا پس از ترک، دوباره به اعتیاد روی آورد، عسر و حرج حتماً محقق می‌شود و دادگاه حکم به طلاق خواهد داد.
در طلاق های عسر و حرجی، شامل طلاق به علت اعتیاد شوهر، مهریه زن کامل است
و درخواست طلاق به معنی گذشتن از مهریه نیست. اما رایج است که زوجه مبلغی از مهریه را برای بائن شدن طلاق می بخشد یا در برخی موارد برای اثبات عسر و حرج خود کل مهریه را در دادگاه بذل نموده و از آن می گذرد.
اثبات اعتیاد در دادگاه:
معرفی به پزشکی قانونی:
متاسفانه معتادین به مواد مخدر با ترفندهایی می توانند از مثبت بودن تست اعتیاد رهایی پیدا کنند. البته قضات محترم به این ترفندها آگاه هستند. لذا به غیر از تست اعتیاد،راه های دیگر را نیز مورد توجه قرار می دهند.
شهادت شهود:
- راه های تحقیق دادگاه: بعضی از قضات قرار ارجاع به مددکاری و یا کلانتری محل جهت تحقیق در مورد وضعیت اعتیاد زوج را صادر می کنند.
- وجود سوابق اعتیاد: در صورت وجود سابقه ترک اعتیاد در کمپ ها، سوابق آن ها در این مراکز ثبت می شود، در این موارد با تقاضای زوجه از دادگاه، از مراکز مذکور استعلام به عمل می آید. در صورتی هم که زوج به دلیل اعتیاد سابقه کیفری و پرونده قضایی داشته باشد، دادگاه از سوابق وی استعلام نموده و احراز واقع می کند.
نویسنده: ریحانه خلیلی وکیل پایه یک دادگستری
بدون دیدگاه