اعسار بخشی جدایی ناپذیر از دعاوی مهریه است. در واقع زوجه می تواند قبل از جدایی یا حین طلاق، فوت یا فسخ نکاح مهریه خود را مطالبه کند. در صورتی که پیش از جدایی، زن خواهان گرفتن مهریه باشد نیز باید دعوای مطالبه مهریه مطرح کند. این دعوا قاعدتاً منتهی به صدور رای به نفع زوجه می گردد.هیچ دلیلی مانند نشوز یا بدخلقی یا ترک زندگی مشترک نمی تواند مانع مطالبه مهریه گردد.
تنها استثناء موجود مهریه های عندالاستطاعه است. این نوع مهریه تنها زمانی قابل دریافت است که زن مالی از شوهر معرفی کند و این مال از مستثنیات دین (توضیح بیشتر) نباشد.
در عین حال مرد می تواند ادعای اعسار کند. به این ترتیب که پس از صدور رای مطالبه مهریه، ثابت کند که مالی ندارد و نمی تواند مهریه را یکجا بپردازد.
در این صورت دادگاه با احراز اعسار وی، میزان مهریه قابل پرداخت را برای وی تقسیط می نماید. مزیت این ادعا در این نکته است که با قبول اعسار زوج، جلب و حبس وی منتفی می گردد،تا زمانی که مرد از پرداخت اقساط تعیین شده امتناع نماید. در ادامه با روند این دعوا آشنا می شویم.
مطابق ماده ۶ قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی «معسر کسی است که به دلیل نداشتن مالی به جز مستثنیات دین قادر به تادیه دین خود نباشد .»
نکته مهم اینکه با وجود توصیه همیشگی استفاده از حضور وکیل در دعاوی خود، وجود وکیل برای مرد نشانه ی تمکن مالی و عدم اعسار وی است. شما می توانید با برخورداری از مشاوره های وکیل، به شخصه در این دعاوی شرکت کنید.
مراحل دعوای اعسار
- طرح دعوا:
پس از این که دادگاه حکم خود را صادر کرد، مدعی اعسار که همان زوج است باید به یکی از دفاتر خدمات قضایی مراجعه کند و دادخواست اعسار خود را ارائه کند. عنوان این دادخواست،اعسار از پرداخت محکوم به پرونده کلاسه است. این دعوا غیر مالی است.
مدارک لازم برای ارائه دادخواست اعسار از مهریه:
- مدارک احراز هویت
- استشهادنامه شامل شهادت دو نفر یا استناد به وجود شاهد
استشهادیه شامل برگه ای عادی است که حداقل دو تن از دوستان یا همکاران زوج می‌توانند شهادت خود را مبنی بر عدم توانایی زوج در پرداخت دفعی مهریه بیان کنند. شهود باید کلیه مشخصات خود شامل نام و نام خانوادگی، شماره تلفن، آدرس پستی محل سکونت، نحوه آشنایی با زوج را بیان کنند. همچنین آنها باید قید کنند که از وضعیت مالی زوج در زمینه عدم پرداخت یکجا مهریه آگاه و باخبر هستند.
نمونه استشهادیه: اینجانب … فرزند … به شماره ملی … و نشانی … که از دوستان آقای … می باشم شهادت می دهم که ایشان به غیر از یک واحد آپارتمان به نشانی … که در آن سکونت دارد فاقد هر گونه مال منقول یا غیر منقول است.شغل ایشان … با درآمد ماهیانه حدود … تومان می باشد.در حال حاضر توانایی پرداخت ۳۰۰ سکه تمام بهار آزادی را ندارد.اینجانب با امضاء خود گواهی می نمایم و حاضر به ادای شهادت در محضر دادگاه می باشم … امضاء.
- صورت کلیه اموال منقول و غیرمنقول، مقدار وجوه نقد در حساب های بانکی و لیست کلیه نقل و انتقالات اموال در طول یک سال گذشته ( میتوان فرم مربوط به فرم نقل و انتقالات اموال در طول یک سال گذشته را از دفتر خدمات قضایی تهیه کرد.)
- دادنامه محکومیت مهریه.
دقت کنید ادعای اعسار را هر زمان میتوان مطرح نمود. اما در صورتی که ظرف یک ماه از صدور اجرائیه، دادخواست اعسار ندهد، می توان حکم جلب وی را گرفت. در این صورت تا صدور رای قطعی قبول اعسار، در حبس خواهد ماند. البته رضایت زوجه یا معرفی وثیفه یا کفالت باعث آزادشدن وی می شود.
رسیدگی دادگاه:
در این جلسه مدعی اعسار (زوج) باید مجددا درخواست خود مبنی بر ناتوانی در پرداخت یکجای سكه هاي موضوع محكوم به را مطرح کند.شهود خود را نيز براي اداء شهادت در دادگاه حاضر کند. شهود در محضر دادگاه حاضر شده و در خصوص ناتوانی مالی ایشان شهادت می‌دهند.
دقت کنید در صورت احراز اعسار شوهر، تعیین میزان قسط ها به اختیار قاضی رسیدگی کننده است.این اقساط با توجه به شرایط درآمدی زوج و دفاعیات زوجه تعیین می گردد. بنابراین میزان آن برای همه یکسان نیست و در هر پرونده ای به صورت موردی تعیین می گردد.
کسی که بر طبق قانون تجارت تاجر باشد، اعسار از او پذیرفته نمی شود و باید دادخواست اعلام ورشکستگی تقدیم کند.
صدور رای:
پس از صدور رای 20 روز مهلت تجدیدنظرخواهی برای طرفین وجود دارد. در صورتی که زوجه به حکم اعسار زوج اعتراض داشته باشد و یا زوج به عدم پذیرش اعسار یا میزان تقسیط اعتراض نماید، پرونده برای رسیدگی وارد دادگاه های تجدیدنظر خواهد شد. رسیدگی در این دادگاه غیرحضوری و با توجه به مدارک طرفین است.
آثار رای:
فرض قبول اعسار:
1- اگر زوجی بخاطر عدم پرداخت مهریه از طرف دادگاه یا اجرای ثبت، ممنوع الخروج باشد، معمولاً با پرداخت پیش قسطی که ضمن حکم تعیین شده می تواند رفع ممنوع الخروجی خود را بخواهد.
2- پس از تقسیط در صورتی که پرداخت هر یک از قسط ها عقب بیوفتد، زن می تواند شوهر را جلب نماید.
3- پس از صدور حکم اعسار، چنانچه فرد از سوی دادگاه، معسر از پرداخت محکومبه شناخته شده باشد و در صورتیکه هر یک از زن یا مرد به هر دلیلی در مورد اقساط تعیین شده، تقاضای کاهش یا افزایش داشته باشند، باید دادخواست تعدیل تقسیط محکوم به را ارائه کنند.
فرض رد اعسار:
1- در صورت معرفی کفیل یا وثیقه، اگر دادگاه دادخواست اعسار از پرداخت مهریه را رد کند ۲۰ روز به وکیل یا وثیقه گذار، حکم دادگاه ابلاغ می‌شود تا مدعی اعسار از پرداخت مهریه که همان محکوم است را به دادگاه تحویل نماید.
2- اگر مردی تمایل داشته باشد که همسر خود را طلاق دهد و دادگاه نیز برای طلاق، حکم قطعی صادر نماید، و دادخواست اعسار از پرداخت مهریه را نیز به دادگاه تقدیم نموده باشد، اگر دادگاه دادخواست اعسار وی را نپذیرد تا زمانی که مهریه را کامل پرداخت نکرده نمی‌تواند همسر خود را طلاق دهد.
طلاق به درخواست زوج و اعسار از پرداخت حقوق مالی زوجه
در صورتی که مرد خواهان طلاق همسر خود باشد باید سایر حقوق وی را بپردازد. اما اگر توان پرداخت آن را نداشته باشد، در خصوص امکان طرح دعوای اعسار بین شعب دادگاه ها اختلاف رویه وجود دارد. برخی از دادگاه ها اعسار وی را نمی پذیرند و اجرای حکم طلاق را مطلقاً منوط به پرداخت تمام حقوق مالی زوجه می دانند. اما برخی دیگر از دادگاه ها اعسار را می پذیرند و با پرداخت اولین پیش قسط اجرای صیغه طلاق را برای زوج ممکن تلقی می کنند.
بدون دیدگاه