انواع مهریه

مهریه را می توان به انواع گوناگونی تقسیم نمود. در ادامه برخی از مهمترین این تقسیم ها را اشاره می کنیم.

1. مهریه عند المطالبه و عند الاستطاعه:

• مهریه عند المطالبه: یعنی به محض انعقاد عقد نکاح زوجه مالک مهریه می شود.

دقت کنید امروزه با امکان اعسار مرد از پرداخت کل مهریه به صورت یکجا، دادگاه مهریه را تقسیط می نماید.

این امر به معنی عندالاستطاعه شدن نیست. زیرا شوهر باید با پرداخت قسط ها مهریه را بپردازد. ولی در مهریه عندلاستطاعه، اگر شوهر مالدار نباشد، امکان اخذ مهریه از وی وجود نخواهد داشت.

(مطالبه مهریه)

• مهریه عند الاستطاعه: یعنی مهریه هر زمانی که مرد توانایی پرداخت داشت، قابل مطالبه است و تا زمانی که مرد توانایی مالی پرداخت مهریه را نداشته باشد زن نمی تواند مهریه خود را وصول نماید.

در صورتی که مهریه زنی عندالاستطاعه باشد به این معنی است که وقتی شوهر مکلف به پرداخت مهریه می باشد که استطاعت پرداخت او به دادگاه ثابت شود به دیگر سخن زوجه باید اموالی از شوهر که جزء مستثنیات دین نیست را به دادگاه اعلام نماید تا بتواند توقیف و مهریه را وصول نماید، حساب بانکی و حقوق شوهر نیز از جمله آنها است.

لذا دقت کنید که در مهریه عندالاستطاعه امکان جلب، حبس یا ممنوع الخروجی شوهر وجود ندارد و زن با معرفی مال از شوهر امکان دریافت مهریه خود را پیدا می کند.

[vc_column css=”.vc_custom_1605357286061{background-image: url(https://noorlaw.ir/wp-content/uploads/2020/07/favicon-1.png?id=3819) !important;}”][vc_hoverbox image=”4608″ primary_title=”وکیل و مشاوره تخصصی در پرونده شما” hover_title=”با ما تماس بگیرید.” hover_background_color=”chino”]

22864935 – 09304430220

[/vc_hoverbox][/vc_column][vc_row][vc_column][vc_column_text]

2. انواع مهریه از منظر حال یا مدت دار بودن مهریه:

• مهریه حال: مهریه حال به صرف عقد قابل مطالبه است و زوجه می تواند بلافاصله بعد از عقد آن را مطالبه نماید.

همچنین ویژگی مهم مهریه حال در وجود حق حبس است. یعنی زن می تواند تا وصول کامل مهریه از تمکین نیز امتناع کند و اقدام زن به موجب حق حبس از موارد نشوز نبوده و مسقط نفقه نیز نمی شود.

• مهریه موجل: این نوع مهریه تنها با رسیدن اجل و زمان تعیین شده در عقد قابل مطالبه می شود.

در این نوع مهریه، حق حبس ساقط و زن با تمکین می تواند نفقه دریافت کند.

3. انواع مهریه از منظر تعیین یا عدم تعیین مهریه:

دقت کنید مهریه چه در عقد مشخص شود  چه مشخص نشود، قانوناً به زن تعلق می گیرد. میزان مهریه ای که در حین عقد مشخص نشده را قانون تعیین کرده است. در ادامه به این انواع مهریه می پردازیم.

• مهر المسمی: مهریه ای که حین عقد توسط عروس و داماد تعیین می شود را مهرالمسمی می گویند.

مهم ترین نکته این است که در صورتی که در زمان عقد مهرالمسمّی تعیین شده باشد و مرد بخواهد همسر خود را طلاق دهد ، دو حالت متصور است :

– اگر طلاق بعد از رابطه زناشویی باشد ، زن مستحق دریافت تمام مهریه است .

– در صورتی که طلاق قبل از رابطه زناشویی اتفاق بیفتد ، زن تنها مستحق نصف مهریه خواهد بود . (توضیح بیشتر)

• مهر المثل: ممکن است که در زمان عقد دائم ، طرفین مهریه و میزان آن را تعیین نکرده باشند . اما اینکه مهریه به موجب توافق طرفین در زمان انعقاد عقد تعیین نشده باشد ، سبب نمی شود که زن حق خود را بابت مطالبه مهریه از دست بدهد و مستحق مهریه نباشد.

در شرایط زیر به زن «مهرالمثل» تعلق می‌گیرد:

الف) اگر زن و مرد در زمان عقد میزان مهریه را تعیین نکرده باشند و رابطه‌ی زناشویی نیز اتفاق افتاده باشد، زن مستحق مهرالمثل است. همین‌طور اگر در عقد شرط شده باشد که مهریه‌ای به زن تعلق نمی‌گیرد (شرط عدم مهر)، بازهم بعد از رابطه‌ی زناشویی، مهرالمثل به زن تعلق می‌گیرد.

ب) اگر زن و مرد در زمان عقد یا بعدا، مهریه را تعیین کرده باشند (مهرالمسمی) اما این مهریه باطل باشد؛ به‌عنوان‌ مثال ارزش مالی نداشته باشد؛ مثلا مشروبات الکلی در ایران مال محسوب نمی‌شوند بنابراین نمی‌توان آن‌ها به عنوان مهریه تعیین کرد و در صورت تعیین آن‌ها مهریه باطل خواهد بود. یا اینکه مهریه تعیین‌شده مجهول باشد؛ یعنی به‌اندازه‌ی کافی معلوم و مشخص نباشد (مانند مثالی که در بالا زده شد). در اینجا هم بعد از رابطه‌ی زناشویی، مهرالمثل به زن تعلق می‌گیرد. (چه میزان مهریه ای قابل مطالبه است؟)

میزان مهریه المثل بر حسب عرف و با توجه به وضعیت زن از لحاظ سن ، تحصیلات ، موقعیت خانوادگی و اجتماعی وی ، زیبایی و مواردی از این دست با در نظر گرفتن مقتضیات زمان و محل سکونت وی تعیین می شود . (توضیح بیشتر)

• مهرالمتعه: مطابق ماده 1093 قانون مدنی « هرگاه مهر در عقد ذکر نشده باشد و شوهر قبل از نزدیکی و تعیین مهر زن خود را طلاق دهد ، زن مستحق مهرالمتعه است » . مهرالمتعه مانند مهرالمثل ناظر به مواردی است که مهریه در زمان عقد و در سند ازدواج تعیین نشده باشد . مهرالمتعه به موردی اختصاص دارد که مرد بخواهد زن را قبل از وقوع رابطه زناشویی طلاق بدهد .

همچنین بر اساس ماده 1094 قانون مدنی :  برای تعیین مهرالمتعه حال مرد از حیث غنا و فقر ملاحظه می شود.

4. انواع مهریه از منظر موضوع:

• مهریه معین: اگر مال خاصی به عنوان مهریه تعیین شود، مهریه معین می نامند. مثل ملکی مشخص با شماره ثبتی تعیین شده در دفترچه ازدواج یا ماشین مشخص شده ای. این مال می تواند متعلق به داماد بوده یا متعلق به شخص دیگری باشد.

اگر مال برای شخصی غیر از شوهر باشد و او نتواند آن را به نام زن بزند، باید قیمت آن ملک یا مشابه آن ماشین را برای زن تهیه نماید.

• مهریه کلی: اگر مهریه شامل میزانی طلا یا شاخه گل و یا… باشد و طلا یا گل مشخصی تعیین نشده باشد، مهریه کلی است. در این صورت شوهر موظف است آن میزان طلا یا شاخه گل را تهیه کرده و به زن بپردازد.

• مهریه پولی: اگر مهریه مبلغی پول باشد، برای مثال یک میلیون تومان وجه نقد تعیین شود، مهریه پولی یا ریالی نام دارد.

این نوع از مهریه ها، در زمان پرداخت، متناسب با تغییر شاخص قیمت سالانه زمان تادیه نسبت به سال اجرای عقد که توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران تعیین می گردد محاسبه و پرداخت خواهد شد. (توضیح بیشتر)

اصطلاحات مربوط به مهریه:

• مفوضه البضع: در عقد نکاحی که دائم بوده و مهر ذکر نشده باشد یا شرط عدم مهر شده باشد به طور کلی مفوضه البضع می گویند.

• مهر السنه: میزان مهریه حضرت فاطمه (س) است که مقدار آن ۵/۲۶۲ مثقال پول نقره مسکوک یا پانصد درهم می باشد.

• مفوضه المهر: در نکاح دائم زمانی که تعیین مقدار مهر را به اختیار شوهر یا زوجه یا ثالث گذاشته باشند، مفوضه المهر می نامند.

نکته مهم اینکه اگر تعیین مهر به عهده‌ی خود زن قرار بگیرد، او نمی‌تواند برای خود مهریه‌ای بیشتر از میزان مهرالمثل معین کند. ولی اگر داور هر شخص دیگری باشد، به هر میزان بخواهد می تواند تعیین مهریه کند.

[/vc_column_text][/vc_column][/vc_row][vc_row][vc_column][vc_btn title=”مطالبه مهریه از دادگاه” link=”url:https%3A%2F%2Fnoorlaw.ir%2Fget-a-dowry-from-the-court%2F|title:%D8%B7%D9%84%D8%A7%D9%82%20%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%81%D9%82%DB%8C||”][/vc_column][/vc_row][vc_row][vc_column][vc_btn title=”مطالبه مهریه از اجرای ثبت” link=”url:https%3A%2F%2Fnoorlaw.ir%2Fget-a-dowry-from-the-execution-of-the-registration%2F|title:%D9%88%DA%A9%DB%8C%D9%84%20%D8%B7%D9%84%D8%A7%D9%82||”][/vc_column][/vc_row][vc_row][vc_column][vc_btn title=”وکیل طلاق در تهران” link=”url:https%3A%2F%2Fnoorlaw.ir%2Fdivorce-lawyer%2F|title:%D9%88%DA%A9%DB%8C%D9%84%20%D8%B7%D9%84%D8%A7%D9%82||”][/vc_column][/vc_row]