مهریه، حقی است که قانون به صرف ازدواج برای زن در نظر گرفته است. با اجرای صیغه نکاح مرد متعهد می شود میزان تعیین شده را با تقاضای زن به وی بپردازد. مهریه همانند دینی بر عهده ی مرد می آید. حتی در صورت فوت شوهر نیز زن حق گرفتن مهریه را دارد. در حقیقت چه قبل از فوت و چه بعد از فوت، دارایی شوهر جهت مطالبه مهریه قابل توقیف است.
اگر مردی در زمان حیات مهریه همسر خود را پرداخت نکرده باشد زوجه می تواند بعد از فوت شوهر با اقامه دعوی به طرفیت وراث شوهر، مطالبه مهریه کند. همانطور که در مطلب مهریه و نحوه اجرا گذاشتن آن توضیح دادیم زوجه به دو روش می تواند مهریه را از وراث وصول و طلب کند. یکی از طریق اداره اجرای ثبت و دیگری با دادن دادخواست مطالبه مهریه. بنابراین گرفتن مهریه از دو راه مذکور امکان پذیر است. (گرفتن مهریه بعد از فوت زن)
در ابتدا باید دعوای انحصار وراثت برای متوفی طرح شده باشد و وراث وی مشخص گردد. در ادامه اگر اموال شوهر همچون ماشین و ملک دارای سند رسمی بود و یا در بانک و بورس سپرده شده بود، ترکه مشخص است. ولیکن در صورتی که ترکه شامل لوازم، طلا و یا وجه نقد بود، باید دادخواست تحریر ترکه به منظور تعیین دقیق میزان ترکه مطرح گردد. در این شرایط زن باید دادخواست تامین اموال شوهر را به دادگاه خانواده ارائه کند. دادگاه با توقیف اموال مربوطه و سپری کردن روند قانونی با مزایده این اموال، مهریه زن را وصول می‌کند.
پس از این می توان علیه سایر وراث دعوای مطالبه مهریه طرح کرد یا در اجرای ثبت ملک و اموال دیگر را جهت توقیف و برگزاری مزایده معرفی کرد.
(نمونه دادخواست و رای مطالبه مهریه بعد از فوت شوهر)
مهریه از دیون ممتاز محسوب می شود. یعنی در صورتی که شوهر علاوه بر مهریه، بدهی های دیگری داشته باشد، دین مهریه زن بر همه دیون مقدم است به غیر از دین دارای رهن.
دستمزد کارگرانی که روزانه یا هفتگی مزد می‌گیرند برای مدت سه ماه قبل از فوت.
حقوق خدمتگذاران بنگاه متوفی برای مدت شش ماه قبل از فوت.
حقوق خدمه خانه برای مدت سال آخر قبل از فوت.
طلب اشخاصی که مال آنها به عنوان ولایت یا قیمومت تحت اداره متوفی بوده نسبت به میزانی که متوفی از جهت ولایت و یا قیمومت مدیون شده است.
این نوع طلب در صورتی دارای حق تقدم خواهد بود که موت در دوره قیمومت یا ولایت و یا در ظرف یک سال بعد از آن واقع شده باشد.
طلب پزشک و داروفروش و مطالباتی که به مصرف مداوای متوفی و خانواده‌اش در ظرف سال قبل از فوت رسیده است.
نفقه زن مطابق ماده ۱۲۰۶ قانون مدنی.
مهریه زن
6.سایر بستانکاران
از سوی دیگر برخلاف دوران حیات شوهر، مستثنیات دین بعد از فوت معنی ندارد. مستثنیات دین اموالی است که توسط طلبکار قابل توقیف نیست. همانند ملکی که مدیون در آن سکونت دارد (و در شان یک انسان بدهکار است.) و لوازم کار او. این اموال در زمان حیات به جای طلب طلبکار برداشته نمی شود اما به صرف فوت مدیون، قابل توقیف و برداشت در ازای طلب خواهد بود.
دقت کنید زن تنها تا میزان دارایی شوهر متوفی خود می تواند مطالبه مهریه کند. لذا در صورتی که دارایی متوفی کمتر از میزان مهریه باشد، این مازاد را نمی توان از وراث شوهر مطالبه کرد. (گرفتن مهریه از پدرشوهر)
